ΠΑΛΙΟΚΡΙΜΙΝΙ: Ένα χωριό των βουνών που έσβησε

Βρίσκεται στο φυσικό σύνορο του νομού Κοζάνης  και Καστοριάς, σε μια πανέμορφη τοποθεσία από όπου μπορείς να αγναντέψεις όλα τα χωριά που απλώνονται στα πόδια σου, αρκεί να έχεις το κουράγιο να ανέβεις το φιδογυριστό μονοπάτι μέχρι τα ερείπια του εγκαταλελειμμένου χωριού.



Το χωριό ήταν κτισμένο περίπου 7 χιλιόμετρα ΒΑ του Επταχωρίου με τους κάτοικους του να ασχολούνται με την κτηνοτροφία.



Καταστράφηκε το 1722 από τις αλβανικές ορδές μαζί με τα χωριά της τριγύρω περιοχής.

Λίγα ερείπια από τους τοίχους και τα δάπεδα από τα γκρεμισμένα σπίτια καθώς τα καλντερίμια και τα εναπομείναντα δέντρα όπως οι καστανιές, μαρτυρούν την ύπαρξη του.

Λόγω της θέσεως του εκεί στρατοπεδευόταν κατά τον Μακεδονικό Αγώνα αρκετοί μακεδονομάχοι καθώς και στο αντάρτικο οι αντάρτες.

Σήμερα αποτελεί πολιτιστικός χώρος φυσικού κάλους για τους κατοίκους της περιοχής με την Γιορτή βουνού στο ομώνυμο Παλιοκριμίνι, που είναι η δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Βοϊου, με υψόμετρο 1.812 μέτρων.

Εκεί κάθε χρόνο διοργανώνεται στα τέλη του Ιούλη ένα οδοιπορικό μέσα στη φύση με αφετηρία  το Πολυκάστανο. Η διαδρομή είναι μια από τις ωραιότερες μέσα στη βλάστηση του δάσους αποτελούμενο από βελανιδιές, οξιές, πεύκα, κι έλατα.

Η χαμένη και καλά κρυμμένη από τα βέβηλα μάτια των σημερινών ανθρώπων κρύπτη των αγώνων του έθνους μαρτυρεί τον ιστορικό σταθμό στην ιστορία ως ένα μνημείο ξεχασμένων αγνώστων ηρωικών στιγμών.



 Ιστορικά Στοιχεία 

Μεταξύ Πολυκάστανου Βοΐου και Κυψέλης Καστοριάς υπήρχε το χωριό,που κατοικούσαν 90 οικογένειες.



Το Παλιοκριμίνι, μνημονεύει ο Μητροπολίτης Σισανίου  Νεόφυτος στα 1797,με άλλα παλιοχώρια της περιοχής: "Χωρίον Μπουρμπουτζικόν. Παλαιοχώρια: Κρυμμίνι,Δριάνοβον,Πέτριτζκον. Εις Παλαιοκρυμμίνι υπήγε ο εν μακαρία τη λήξει πρώην κυρ Ζωσιμάς,όστις ην Αρχιερεύς προ εβδομήκοντα πέντε χρόνων. Ωσαν εχάλασε δε,αντ΄αυτού έγινε το άλλο Κριμίνι..."



 Στα 1722 πολλές οικογένειες, εξαιτίας επιδρομής Αρβανιτών,κατέφυγαν στο Μοναστήρι, στην Καστοριά, στο Βογατσικό, την Εράτυρα,στο Πολυκάστανο,στο Κρυμίνι και αλλού.



Στο Πολυκάστανο η οικογένεια Ζήσου,στη Χρυσαυγή η οικογένεια Κατσάνου,στο Βυθό η οικ. Κριμνιώτη,στις Κυδωνιές Γρεβενών η οικ..Μπουκατσέλα και στο Κρυμίνι 6 οικογένειες. Μετά τη Καταστροφή του χωριού είχαν απομείνει αρκετές οικογένειες ακόμα ή επέστρεψαν από τα γύρω χωριά που είχαν καταφύγει. Στα 1770,στα Ορλωφικά,δέχτηκε και πάλι αρβανίτικη επιδρομή,και τότε ένας αριθμός οικογενειών έφυγε,αγνωστό για πού,αλλά παρέμεινε στο Παλιοκριμίμι ένας μικρός αριθμός οικογενειών.

Στα χρόνια του Αλή Πασά το Παλιοκριμίνι έγινε τσιφλίκι του Αρβανίτη μπέη.

Ανάμεσα στα 1850-1870 το χωριό υπήρχε,αλλά εξαιτίας της βάρβαρης συμπεριφοράς του τσιφλικά οι οικογένειες που είχαν απομείνει το εγκατέλειψαν σταδιακά. Έτσι λοιπόν στη Δαμασκηνιά Βοΐου κατέφυγε οι οικογένεια Κελεπούρη,στη Λευκοθέα Βοΐου οι οικογένειες Δημητρίου Δέλα,Ηλία Δέλα,Χρήστου Τζιάτζιου-Παναγιωτόπουλου και Δημ.Μιχ.Τούλα. 

Στη Λάγκα Καστοριάς οι οικογένειες Ζούκα,και Μάζδη και η οικογένεια Τούλη.



Στο Καλλιστράτι Βοΐου οι οικογένεια Τζιάτζιου,και στα Αηδόνια Γρεβενών τέλος εγκαταστάθηκαν οι περισσότερες οικογένειες: Γεωργίου Μπούφα,Ιωάννου και Μιχαήλ  Θανασαίου, Ν.Τσόλα,Γ.Σκεντέρη και Χρήστου Σκεντέρη η οικογένειες Νίκου Δημήτρη  και Στέργιου Παπά, Ιωάνου Ζήση και οι οικογένειες Κίτσου,Ζησόπουλου,Τσίπη, Ζουνη και Χτζώνη,και έτσι το χωριό Νέκρωσε για πάντα 



Πηγή:Από το Βιβλίο:Τα Παλιοχώρια του Βοΐου. Α.Αδαμίδη.