Ο Γάμος στη Λάγκα (Α΄μέρος)

Ο γάμος στο χωριό αποτελούσε το μεγαλύτερο κοσμικό γεγονός και γινόταν με εντυπωσιακό τρόπο και ως προς τη διαδικασία και ως προς τη συμμετοχή του κόσμου.



Ο κουμπάρος, ο ''νούνος'' είχε το γενικό πρόσταγμα.

Ήταν το πρώτο πρόσωπο της μέρας, που φρόντιζε για όλα τα σχετικά με τον γάμο, ώστε να μείνουν όλοι όσοι συμμετείχαν ευχαριστημένοι.



Ο κουμπάρος θα στεφανώσει το νέο ζευγάρι, αυτός θα βαφτίσει τα παιδιά που θα αποκτήσουν οι νεόνυμφοι και αυτός στη συνέχεια θα τα στεφανώσει.

Έτσι δημιουργείτε ένας ισχυρός δεσμός και αναπτύσσονται σχέσεις σεβασμού και εκτιμήσεως.



Ο πατέρας του γαμπρού πολύ καιρό πριν διάλεγε τα καλύτερα σφαχτά, σφαχτάρια όπως τα έλεγαν, αρνιά, γίδια ή και νεογέννητα μοσχάρια.

Το ίδιο έκανε και για τι σιτάρι.



Επίσης άτομα απαραίτητα για τη διαδικασία του γάμου είναι οι ΄΄μπράτιμοι΄΄. Είναι νυπεύθυνοι για όλους, βοηθούν στα πάντα και φροντίζουν να  μην υπάρχει καμμία δυσαρέσκεια. Οι μπράτιμοι είναι δύο φίλοι του γαμπρού που επιστατούν σε όλα και συνοδεύουν το ζευγάρι στην εκκλησία για τη στέψη.



Τρία άτομα θα αναλάβουν τα σφάγια. Θα τα σφάξουν, θα τα πλύνουν καλά, θα τα τεμαχίσουν σε μερίδες και θα τα παραδώσουν για μαγείρεμα.



Μια γυναίκα θα αναλάβει το μαγείρεμα, φυσικά με άλλες βοηθούς. Μέσα στο χωριό θεωρείται ειδική  στη δουλεία αυτή και την εμπιστεύονται απόλυτα, ενώ εκείνη καμαρώνει και καυχιέται γι αυτό το πόστο.



Στο μαγείρεμα θα βοηθήσουν και τρεις άντρες, που οι ίδιοι θα κάνουν και το σερβίρισμα.

Τρία άτομα με τα άλογά τους θα γυρίζουν ως ΄΄αγγελιοφόροι΄΄ να διαλαλήσουν το γεγονός, να καλέσουν τον κόσμο.Τα άλογά τους θα είναι με σέλες και στολισμένα με κάποιες βελέντζες  και λουλούδια. Ο κάθε καβαλάρης θα έχει από δύο τσότρες γεμάτες κρασί. Τσότρες είναι ένα είδος ξύλινο με λουριά, που τις κρεμούν στο σαμάρι του αλόγου. Η χωριτικότητά του είναι περίπου δυο οκάδες.



Πέντε - έξι γυναίκες φροντίζουν να ζυμώσουν τα ψωμιά για όλα τα γεύματα και τις κουλούρες του ΄΄ρεβιθένιου΄΄.

Τέσσερα παιδιά που να έχουν μάνα και πατέρα θα πάνε να φέρουν το νερό. Από αυτά, τα δύο για τον γαμπρό και τα άλλα δύο για τη νύφη.



Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του γάμου είναι η μουσική, που είναι ολόκληρη ορχήστρα με κλαρίνο, βιολί,νταούλι, κορνέτα. Πρέπει να γνωρίζουν καλά δημοτικά τραγούδια και προπάντων Ηπειρώτικα.



Η νύφη έχει φιλενάδες για να τη στολίσουν. Και στο σπίτι της νύφης γίνεται σύναξη και γλέντι.Αυτό γίνεται το Σάββατο. Κι εκεί γίνεται το ίδιο, .αντρες για το κουμάντο. τραπέζι και όργανα μουσικής.



Αν η νύφη είναι από άλλο χωριό, τότε ετοιμάζουν όλα τα άλογα και τα μουλάρια του χωριού, στοίζουν τα σαμάρια με κόκκινες βελέντζες και λουλούδια.

Στα σπίτια γίνεται συναγερμός για να καθαρίσουν τοιχους, πατώματα, ταβάνια, να ασβεστώσουν τους καλούς οντάδες, τα χαμηλά δωμάτια, τα ασπρίζουν, τα περνούν ΄΄το ζωνάρι του τοίχου΄΄ με κόκκινο χρώμα. Η αυλή, ο δρόμος όλα είναι πεντακάθαρα. Στις δουλειές αυτές, που είναι τόσες πολλές, βοηθούν όλοι οι κάτοικοι του χωριού ενωμένοι και αγαπημένοι.



Τη Δευτέρα το απόγευμα πριν του γάμου, τα δύο παιδιά παίρνουν δύο παγούρια με ρακί, τσίπουρο και γυρίζουν σ' όλα τα σπίτια του χωριού για να τους καλέσουν.Μπαίνουν σε κάθε σπίτι, κερνούν τσίπουρο και τους λένε ότι είναι καλεσμένοι στον γάμο, ΄΄στη χαρά΄΄. Γυρίζουν όλο το χωριό και όταν τελειώσουν πηγαίνουν στο σπίτι του γαμπρού.



Το ίδιο γίνεται και από τη πλευρά της νύφης. Δυό άλλα παιδιά γυρίζουν το χωριό.



Την Πέμπτη το βραδάκι θα παν τα δυό παιδιά με τα γκιούμια, να πάρουν νερό από τη βρύση του χωριού για να ετοιμάσουν τα ΄΄ζυμάρια΄΄, ψωμιά και κουλούρες.

Ετοιμάζονται τα παιδιά με τα γκιούμια, μια παρέα 8-10 άτομα και τα όργανα. Το σύνθημα της εκκίνησης γίνεται με ένα πυροβολισμό. Ο μπράτιμος ειδοποιεί ότι όλα είναι έτοιμα και ότι μπορούν να αναχωρήσουν.



 Μόλις ξεκινήσουν για τη βρύση, αρχίζουν και τα τραγούδια:

Κίνησα το δρόμο δρόμο, το στενό το μονοπάτι,

βρίσκω μια μηλιά στο δρόμο με τα μήλα φορτωμένη.

Έσκυψα να πάρω ένα κι η μηλιά αντιλογιέται.

Μην το πάρεις μην τ΄αφήσεις......

Το τραγουδούν σιγά-σιγά και η μουσική παίζει πολύ απαλά με τον ήχο που τραγουδούσε η παρέα. Πηγαίνουν στη βρύση, παίρνουν το νερό και τραγουδώντας το φέρνουν στο σπίτι.

Οι γυναίκες το περιμένουν για να πιάσουν τα ΄΄προζύμια΄΄.  Ετοιμάζουν τα ζυμάρια, για δυό τρείς φουρνιές ψωμιά, ΄΄καρβέλια΄΄ για όλα τα τραπέζια.



Είναι καλεσμένο όλο το χωριό και όλα τα χωριά, όπου υπάρχουν φίλοι  και γνωστοί. Όλοι αυτοί θα καθίσουν στο τραπέζι.



Εκτός από το ψωμί ετοιμάζουν και τη μαγιά για το ΄΄ρεβυθένιο΄΄, για τις κουλούρες.



Αυτές είναι, μία για τον κουμπάρο, μία για το σπίτι, μία θα σπάσουν στο αλώνι όταν βγούν μετά τα στέφανα,΄΄στο πηγάδι΄΄ όπως λένε το μεγάλο χορό της νύφης και θα τη μοιράσουν σ΄ 'όλο τον κόσμο.  Θα κάνουν και μια κουλούρα για τη νύφη.

Όταν ετοιμάσουν τη ζύμη για τις κουλούρες, μια μεγάλη θα τη φτιάξουν σ΄ένα ταψίν την κουλούρα της νύφης. 

Η ζυμώτρια θα βάλει το ταψί στο κεφάλι της και όλες οι γυναίκες μαζί κύκλο θα χορεύουν και η μουσική θα παίζει το τραγούδι:

Κύριεμ΄ και ποιός του κάνει

του νιόγαμπρου τη χάρη

με μούστον με σταφύλι

με την καρδιά στα χείλη

Στον κύκλο αυτό του χορού προσέρχεται και η μάνα του γαμπρού χαρούμενη.



Τότε, κατεβάζουν την κουλούρα στο τραπέζι που είναι στο κέντρο. Η μάνα του γαμπρού βάζει κέρματα και απευθύνει ευχές σε όλες τις γυναίκες. Όταν είναι έτοιμες οι κουλούρες τις ψήνουν στον φούρνο. Οι φολυρνοι είναι συνεχώς αναμμένοι και έτοιμοι για ψήσιμο.

'Οταν ξεφουρνίζουν, όλη η γειτονιά μοσχοβολάει. Τα κρέατα τα βάζουν το Σάββατο για να τα μαγειρέψουν φρεσκοκομμένα, καθαρά, με βούτυρο φρέσκο.



Τα κρασιά είναι έτοιμα στα τουλούμια - που γίνονται από δέρμα.



Στον κουμπάρο δεν παν τα παιδιά να τον προσκαλέσουν. Εκεί πηγαίνουν πιο επίσημα, οι δυό μπράτιμοι με 6-8 άτομα, με τσότρες κρασί, με τα όργανα, μια γυναίκα που βαστάει την κουλούρα, όπου κάθονται μια ώρα περίπου. Μετά γυρίζουν στο σπίτι του γαμπρού.

Εκεί ετοιμάζουν το ΄΄μπαϊράκι΄΄ τη σημαία με τον σταυρό, το περνάν στο κοντάρι



Έχει και συνέχεια......



Από το βιβλίο του Παν. Αθ. Ριζόπουλου ''Οι Ρίζες μας΄΄

 Επιστ. επίβλεψη: Ν. Δασκαλάκης



Διαβάστε το β΄ μέρος εδώ