Ο Γάμος στη Λάγκα (Β΄μέρος - τελευταίο)

-Σύνδεση με το προηγούμενο...

Στον κουμπάρο δεν παν τα παιδιά να τον προσκαλέσουν. Εκεί πηγαίνουν πιο επίσημα, οι δυό μπράτιμοι με 6-8 άτομα, με τσότρες κρασί, με τα όργανα, μια γυναίκα που βαστάει την κουλούρα, όπου κάθονται μια ώρα περίπου. Μετά γυρίζουν στο σπίτι του γαμπρού.-


Εκεί ετοιμάζουν το ΄΄μπαϊράκι΄΄ τη σημαία με τον σταυρό, το περνάν στο κοντάρι, το στολίζουν με βασιλικό και λουλούδια και και το στήνουν στο μπαλκόνι. Την ώρα που στήνουν το μπαϊράκι τα όργανα παίζουν. Δύο σκαριάτες, η αδελφή και η θεία του γαμπρού, τέσσερα πέντε άτομα και τα όργανα θα παν να καλέσουν τη νύφη.



Η θεία παίρνει την ΄΄κανέστρα΄΄,  βάζουν τα δώρα της νύφης μέσα στη μαλάθα: κολούρα, χτένα, καθρεφτάκι, δαχτυλίδι, σκουλαρίκια και μια τσότρα κρασί.  Μετά, πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, όπου τους στρώνουν τραπέζι με μεζέδες, κρασί και άλλα εδέσματα. Αφού γλεντήσουν για λίγη ώρα, φεύγοντας, τους δίνουν μια μαλάθα με δώρα, κάλτσες για τους στενούς συγγενείς και για όσους είναι εκεί, για δε τον γαμπρό ιδιαίτερες κάλτσες κεντημένες, τις ''πατούνες'', στολισμένες με ρύζι και λουλούδια και μια τσότρα κρασί.



Τη νύφη δεν τη βλέπουν. Δεν επιτρέπεται να παρουσιασθεί η νύφη.



Όταν επιστρέφουν στο σπίτι, αρχίζουν και έρχονατι οι καλεσμένοι από τα χωριά, για τη ''χαρά'' και για όλα τα τραπέζια.



Το Σάββατο το πρωί στέλνουν τα παιδιά να προσκαλέσουν όλο το χωριό για το βράδυ στο τραπέζι για τον χορό.  

Οι καλεσμένοι έρχονται με το δώρο τους (κανίσι). Τα τραπέζια είναι στρωμένα σε όλα τα δωμάτια. Πλουσιότατα σε κρέατα, τυριά, σαλάτες, κρασιά, φρούτα και ότι άλλο σχετικό μπορούν να προμηθευτούν.

Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι τα ξημερώματα.

Ο ι ''μπράτιμοι'' , ''σκαριάτες'' και άλλοι δε σταματούν, είναι συνέχεια στο πόδι και νοιάζονται να ευχαριστήσουν όλους. Κάπου - κάπου σταματούν τα όργανα και οι πιο μεγάλες γυναίκες  και άνδρες τραγουδούν ηπειρώτικα  επιτραπέζια τραγούδια.



Την Κυριακή, ΟΛΟΙ ετοιμάζουν ΤΑ ΠΑΝΤΑ. 



Ετοιμάζουν το άλογο του γαμπρού, βάζουν κόκκινη βελέντζα και το στολίζουν με λουλούδια, βασιλικό και άλλα διάφορα  στολίδια. 



Οι τσότρες είναι γεμάτες κρασί!



Το ίδιο ετοιμάζουν όλα τα άλογα  με βελέντζες και οι μπράτιμοι στο πόστο τους. Ο κουμπάρος είναι με τον γαμπρό.



Ο γαμπρός λούζεται, ενώ το τραγούδι αντηχεί γύρω:

Λούζεται τ΄αρχοντόπουλο σ΄ένα χρυσό λεγένι...

ενώ τα όργανα συνοδεύουν σε χαμηλό τόνο.

Ο κουμπάρος ξυρίζει τον γαμπρό, ενώ τα όργανα συνοδεύουν με τον δικό τους τόνο.

Όταν όλα είναι έτοιμα και πλησιάζει η ώρα για την στέψη, ο γαμπρός ανεβαίνει στο άλογο (ο κουμπάρος στο δικό του και οι σκαριάτες στα δικά τους). Ένας νεαρός παίρνε το μπαϊράκι του και βγαίνει στο δρόμο.

Ο κουμπάρος δίνει ένα κόκκινο μήλο και το βάζει στην τσέπη του γαμπρού μαζί με κέρματα καρφωμένα στο μήλο.  Αυτά είναι συμβολικά.

Στη συνέχεια ο κουμπάρος δίδει το σύνθημα και ακούγεται ένας πυροβολισμός , σήμα εκκινήσεως. Τα όργανα επιδείχνουν την επιδεξιότητά τους  παίζοντας χαρούμενα.

Η πομπή έχει μπροστά τους σκαριάτες με το μπαϊράκι, την κουμπάρα  με μια μαλάθα που έχει μέσα το ρύζι, κουφέτα, λίγο κριθαράκι, ένα ζευγάρι παπούτσια για τη νύφη, τα οποία θα της φορέσει ο κουμπάρος και λίγα λουλούδια.

Πριν φθάσουν στο σπίτι της νύφης και σε μικρή απόσταση, φεύγουν οι σκαριάτες μπροστά και πηγαίνουν πρώτοι, -τους περιμένουν οι συμπεθέροι στην αυλή-, τους δίνουν μια τσότρα κρασί, τους καλωσορίζουν, απευθύνουν ευχές , αλλάζουν τσότρες.

Πρώτος τους δέχεται ο πατέρας της νύφης.  Βγαίνουν κορίτσια, πηγαίνουν στους σκαριάτες και δένουν στα καπρίστρια των αλόγων από ένα ωραίο άσπρο μαντήλι.

Ανταλλάσσουν όλοι ευχές και αλληλοκερνιούνται.

Οι σκαριάτες γυρίζουν πίσω, ανταμώνουν τους άλλους, ακούγεται ένας πυροβολισμός και ανακοινώνουν οι σκαριάτες ότι όλα είναι έτοιμα.

Τότε όλοι μαζί προχωρούν και φθάνουν στο σπίτι της νύφης.

Πρώτος πηγαίνει ο νέος που έχει το μπαϊράκι  και το στήνει σε μπαλκόνι για να κυματίζει.

Ο γαμπρός σταματά μπροστά στο σπίτι, στερεώνετε στα ζυγκιά, σηκώνεται όρθιος, βγάζει το μήλο από την τσέπη του (αυτό που του έδωσε ο κουμπάρος), το πετά πάνω από τη σκεπή του σπιτιού για να πάει στην πίσω πλευρά του σπιτιού. 

Τότε τρέχουν όλα τα παιδιά για να πάρουν το μήλο.

Κάποια στιγμή χειροκροτούν και ακολυγεται ένας πυροβολισμός. Τότε, αυτόματα, σταματούν όλα.

Εκείνη τη στιγμή βγαίνει από το σπίτι της νύφης μια θεία της, κρατώντας στην αγκαλιά, ένα μωρό ηλικίας μέχρι ενός έτους.

Ο γαμπρός εξακολουθεί να είναι καβάλα στο άλογο.

Η θεία, δίνει το μωρό στον γαμπρό.  Εκείνος. αφού το φιλήσει το σηκώνει τρεις φορές προς τα πάνω και  το ξαναδίνει στη θεία μαζί με ένα κόκκινο μήλο. Μετά κατεβαίνει από το άλογο και όλοι μαζί (γαμπρός, κουμπάρος, κουμπάρα, μπράτιμοι) μπαίνουν  μέσα στο σπίτι.

Στο μεταξύ, στην αυλή και στο αλώνι, άναψε το γλέντι και όλος ο κόσμος χορεύει.  

Ο κουμπάρος και η κουμπάρα, μπαίνουν στο δωμάτιο της νύφης, για να της φορέσουν τα παπούτσια. Τότε βγαίνει οπ μπράτιμος της νύφης και απαιτεί από τον κουμπάρο να ''τάξει'', δηλ. να πληρώσει και μέσα σε αστεϊσμούς και γέλια, ο κουμπάρος δίνει στον μπράτιμο χρήματα ως δώρο.

Μέσα στο σπίτι ακούγονται τραγούδια από γυναίκες και άντρες....

Τραγουδούν:

Δεν ήλθαμε για φαΐ, για πιιι Ροδούλα- Ροδούλα,

μον΄ήλθαμε για την αγάπη, την κορη που μας τάξατε....

Μόλις σταματάει το τραγούδι, ο πατέρας και η μάνα χαιρετούν τη νύφη, ενώ όλοι οι δικοί της, δωρίζουν μαντήλια στους σκαριάτες και στους μπράτιμους.

Τον γαμπρό του κάνουν δώρα ζωνάρι και μαντήλια. Τον χαιρετούν όλοι και ετοιμάζονται για την εκκλησία. Στο μεταξύ σε δύο ζώα φόρτωσαν την προίκα και την πηγαίνουν στο σπίτι του γαμπρού.  Ο νεαρός παίρνει και το μπαϊράκι και βαδίζει μπροστά για την εκκλησία.

Βγαίνουν όλοι τώρα από το σπίτι και με τα πόδια κατευθύνονται προς την εκκλησία. Η κουμπάρα, με άλλη κανέστρα με τα στεφάνια, ρύζι ανακατεμένο με κριθάρι και κουφέτα.



Μετά τη στέψη ξεκινούν για το σπίτι του γαμπρού με τραγούδια σε όλο  το δρόμο.  Η κουμπάρα σε όλο το δρόμο ρίχνει ρύζι και κριθάρι, αυτό που είχε στην κανέστρα, ενώ τραγουδούν:

Σπέρνει η νούνα  το κριθάρι

κι ο νούνος  μαργαριτάρι

να φυτρώσει φούντες φούντες.....

Όταν φτάνουν στο σπίτι, η μάνα του γαμπρού περιμένει στην πόρτα. Μόλις φθάσει η νύφη, τη χαιρετάει, τη φιλάει, ενώ η νύφη της φιλάει το χέρι. Η πεθερά της δίνει δύο τουλούπες  μαλλί άσπρο, βούτυρο και μέλι.  Παίρνει λίγο βούτυρο στο δάχτυλο, κάνει τρείς σταυρούς πάνω από την πόρτα, στην κάσα της.

Το μαλλί συμβολίζει την μακροζωία. το βούτυρο και το μέλι την υγεία, την αγάπη και την πρόοδο.

Κατόπιν μπαίνει η νύφη σε όλα τα δωμάτια και χαιρετάει όλους, συνοδευόμενη πάντα από τον μπράτιμο. Πηγαίνει μετά στο δωμάτιο και κάθεται δίπλα με τον γαμπρό, κουμπάρο, γονείς κ.α.

Αρχίζουν το φαγητό και τα ποτά. Μετά το φαγητό αρχίζουν επιτραπέζια τραγούδια με τη βοήθεια της ορχήστρας.

Μετά από κάποια ώρα σταματούν τα τραγούδια και τα όργανα, οπότε σηκώνεται ο κουμπάρος, δίνει ευχές σε όλους και φωνάζει ΄΄να βγάλουμε τη νύφη στο πηγάδι΄΄.  Αυτό σημαίνει ότι θα οδηγήσουν τη νύφη στο μεγάλο χορό.  Προτού αρχίσει ο χορός, σπάζουν τη ΄΄μεγάλη΄΄ κουλούρα και τη μοιράζουν σ΄όλο τον κόσμο.



Πρώτος θ΄αρχίσει το χορό ο κουμπάρος. Μπαίνει μπροστά ο μπράτιμος και δίνει το μπαϊράκι στον κουμπάρο. Ο χορός αρχίζει με το τραγούδι, που τραγουδούν όλοι μαζί και συνοδεύουν τα όργανα:

Eψές με το φεγγάρι

σήμερα στο πηγάδι

Είδα μια μαυρομάτα μ΄άρεσε να την πάρω....

Μετά τον κουμπάρο χορεύει η νύφη το νυφιάτικο.

Όλος ο κόσμος αρχίζει να ΄΄κερνάει΄΄ τους οργανοπαίχτες για τη νύφη. Μετά χορεύει ο γαμπρός και γι αυτόν κερνάν όχι όπως τη νύφη. 

Συνεχίζουν οι πεθεροί με το τραγούδι:

1ος χορός ΄΄ Η Μαριωλή παντρεύεται κι όλος ο κόσμος χαίρεται...΄΄

2ος χορός -ο άλλος πεθερός:

Στον Σερβιώτικο τον κάμπο περπατεί μια περιστέρα, 

έχεις κόρη μ΄ την υγειά σου...

Συνεχίζουν όλοι οι καλεσμένοι να χορεύουν με σειρά, γενικώς όλοι με τραγούδια Ηπειρώτικα.

Εν τω μεταξύ στο διπλανό Αλώνι συνεχίζουν άλλο χορό τα όργανα της νύφης κι έτσι όλος ο κόσμος χορεύει και γλεντά, οι μπράτιμοι κερνούν τους πάντες, κρασιά κλπ. Το γλέντι συνεχίζεται ως  το βραδάκι. Σταματούν τα όργανα και σκορπάνε όλοι.  Πεθερικά, συμπέθεροι, ο κουμπάρος, νύφη και γαμπρός πηγαίνουν στο σπίτι για να ετοιμαστούν για το μεγάλο τραπέζι το βραδυνό.

Όλοι οι καλεσμένοι πηγαίνουν στα σπίτια τους να ετοιμαστούν για το τραπέζι που είναι καλεσμένοι. Όσοι δεν έφεραν το βράδυ το ΄΄κανίσι΄΄, το δώρο το φέρνουν τώρα. Παντού τα τραπέζια στρωμένα, με πλουσιότατα φαγητά, ποτά, κρασιά, τυριά, φρούτα κ.α. Τρώνε και αρχίζουν τους χορούς. Κάπου-κάπου  σταματούν τα όργανα και τραγουδούν επιτραπέζια Ηπειρώτικα. Το γλέντι συνεχίζεται με μεγάλο κέφι και χαρά.  Κατά τη μία η ώρα, σηκώνεται ο κουμπάρος για να φύγει, αλλά παραμένει λίγι ακόμα με την επιμονή των καλεσμένων.

Τελικά όταν φεύγει σε λίγο, βγαίνουν έξω και τον προβοδούν οι συμπεθέροι, σκαριάδες, μπράτιμοι, η νύφη και ο γαμπρός.

Την ώρα εκείνη του λέν τραγουδιστά με τη συνοδεία των οργάνων:

Κάτσε νούνε μ΄ ακόμ΄ απόψε,

έχομε αρνιά ψημένα

και κριάρια σουβλισμένα...

Όταν φεύγει ο κουμπάρος, οι άλλοι γυρίζουν μέσα, συνεχίζουν το γλέντι, αλλά κάποια ώρα φεύγουν.

Τη Δευτέρα, έχουν τα ΄΄πιστρόφια΄΄,  τα ΄΄γυρίσματα΄΄

Το μεσημέρι στο σπίτι του γαμπρού ετοιμάζουν γεύμα, ψητά, μπριζόλες, πίτες κλπ. Τώρα είναι μόνο οι συγγενείς.

Έρχονται οι συμπέθεροι και όλοι οι συγγενείς της νύφης. Φέρνουν γλυκά, σαραγλί, λαγγίτες και πολλά άλλα.  Όλη τη μέρα γλεντούν. Αυτό γίνεται για να δεθούν καλά οι οικογένειες. Ο κουμπάρος δεν παρίσταται.  

Την άλλη μέρα πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, μόνο όμως οι σπιτικοί.

Για 4-5 μέρες, αφήνιυν το μπαϊράκι στο μπαλκόνι και μετά το βγάζουν, οπότε τελειώνει ο γάμος.

Διαβάστε: Ο Γάμος στη Λάγκα (Α΄μέρος)

Από το βιβλίο του Παν. Αθ. Ριζόπουλου ''Οι Ρίζες μας΄΄