Όντρια: Στοιχεία σχετικά με την ονομασία τους

Τα Όντρια ανήκουν στον ορεινό όγκο του όρους Βοΐου και έχουν υψόμετρο 1596μ. Χωρίζονται στα Μεγάλα (ή Τρανά) και στα Μικρά Όντρια. 

Τα Όντρια

Τα πρώτα καταλαμβάνουν το νότιο τμήμα του βουνού, τα δεύτερα το βόρειο. Παλαιότερα συνήθιζαν να τα λένε περισσότερο «'Οντρα» (τα) και σπάνια Λιόντρα (τα). Οι τύποι Όντρια (η) και Όδρυα πρέπει να θεωρηθούν λόγιοι, ενώ ο τύπος Όντρας (σε αρσενικό γένος) είναι οπωσδήποτε λανθασμένος. (Το δίψηφο σύμφωνο ντ σ΄όλους τους τύπους, ακόμη και στις παρεμφερείς λέξεις που αναγράφονται παρακάτω, προφέρεται πάντοτε ως D).



Στη ΒΑ επέκταση των Μεγάλων Οντρίων υψώνεται η μακρόστενη και αρκετά επίπεδη ράχη της Όρλιας (υψ. 1354 μ.). Η ονομασία της παλαιότερα συνηθιζόταν σε ουδέτερο γένος (τα Όρλια) και λιγότερο σε θηλυκό (η Όρλια). Κατά την παράδοση, το όνομα οφείλεται σε ουρλιαχτά λύκων. Και στα Γρεβενά μια κορυφή  της Πίνδου ονομάζεται Όρλιακας.



Στο ν. Σερρών Όρλιακο (το) ονομάζονταν παλιότερα το χωριό Στρυμονικό και η γέφυρα τπου αυτοκινητόδρομου Θεσσαλονίκης - Σερρών. Ομώνυμο χωριό υπάρχει και στην περιοχή που διαρρέεται από τον Εριγώνα ποταμό.



Για τους κατοίκους των άλλων περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας ο γεωγραφιός όρος «Όντρια» προσδιορίζει ευρύτερη έκταση και περιλαμβάνει όλα τα γύρω χωριά. Μερικές φορές και όλα τα Καστανοχώρια.

Κοντολογίς, ως χωριά των Οντρίων κατά πρώτο λόγο, χαρακτηρίζονται όσα έχουν εκτάσεις στο βουνό, ή συνορεύουν με αυτό.

Αυτά είναι:

ο Βράχος (π. Σκούμτσικο), η Λάγκα, το Πετροπουλάκι (π. Έζερετς), το Σκιερό (π. οι Λουβράδες).



Τα Όντρια υψώνονται ανάμεσα στους νομούς Καστοριάς και Κοζάνης. Η επικοινωνία ανάμεσα στους κατοίκους των δύο νομών συνεχίζεται χωρίς διακοπή, αν και δεν υπάρχει οδική σύνδεση. Οι ζώνες επαφής είναι κυρίως δύο: η μια στα νότια των Οντρίων μέσω του αυχένα που συνδέει τη Λάγκα και τον Βράχο με τη Ζώνη και η άλλη, βόρεια από τα υψώματα που βρίσκονται στα ενδιάμεσα της Δαμασκηνιάς και του Καστανόφυτου. Το πέρασμα γίνεται και πάνω από το βουνό, αλλά συνήθως αποφεύγεται.



Aπό το βιβλίο «ΤΑ ΟΝΤΡΙΑ το βουνό μας»

του Άρη Σωτ. Μπακαΐμη