26 Νοεμβρίου 2020

Από που πήραν το όνομα τους τα μελομακάρονα και γιατί τα τρώμε τα Χριστούγεννα;

 Τα μελομακάρονα είναι παραδοσιακό γλυκό των Χριστουγέννων. Αναρωτιέστε από που προέρχεται τ’ όνομα τους και γιατί φτιάχνουμε μελομακάρονα μόνο κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων γιορτών; 

Εδώ θα δούμε όλη την ιστορία, κι όσο απίστευτο κι αν ακούγεται το όνομα έχει σχέση με το φαγητό που έτρωγαν παλιά μετά από κηδείες!

Για να δούμε από που προέκυψε αυτή η παράδοση, πρέπει να αναλύσουμε τη λέξη «μελο-μακάρονα». Το πρώτο συνθετικό της λέξης όπως ξέρουμε όλοι είναι το μέλι. Το δεύτερο όμως; Μελο-μακάρονο δηλαδή Μέλι + Μακαρόνι.

Πολλοί θα βιαστούν να πουν ότι τα μελομακάρονα δεν έχουν καμία σχέση με τα μακαρόνια, όμως η πραγματικότητα είναι ότι και οι δύο λέξεις έχουν κοινή ρίζα! Σύμφωνα με τις περισσότερες εξηγήσεις, τα μελομακάρονα όπως επίσης και το «ιταλικό» μακαρόνι αλλά και τα υπέροχα μακαρόν, τα πασίγνωστα γαλλικά αμυγδαλωτά, έχουν ετυμολογικά την ίδια αρχαιοελληνική προέλευση!

Κατ’αρχάς η λέξη «μακαρόνι» προέρχεται από τη μεσαιωνική ή βυζαντινή λέξη «μακαρωνία». Τι ήταν αυτή η μακαρωνία; Στη κυριολεξία σήμαινε «νεκρώσιμο δείπνο»! Κι αυτό γιατί ήταν ένα ειδικό δείπνο με βάση τα ζυμαρικά, που ετοίμαζαν μετά τις κηδείες όπου... μακάριζαν το νεκρό. Την ίδια λέξη λέξη «δανείστηκαν» οι Λατίνοι και αργότερα οι Ιταλοί για να περιγράψουν αυτό το μακάβριο δείπνο από ζυμαρικά, ως “maccarone”, που τελικά κατέληξε να σημαίνει το σημερινό σπαγγέτι.

Με τη σειρά της, όμως, η μεσαιωνική «μακαρωνία» έχει αρχαιοελληνική προέλευση, καθώς προέρχεται από την λέξη «μακαρία» που σήμαινε το νεκρόδειπνο των αρχαίων Ελλήνων και την αντίστοιχη ψυχόπιτα, δηλαδή ένα κομμάτι ψωμιού ή πίτας, στο σχήμα και το μέγεθος του σύγχρονου μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν οι συγγενείς του νεκρού μετά την κηδεία. Αυτουνού δηλαδή, που σήμερα ονομάζουμε «μακαρίτη»! Δηλαδή και τα μελομακάρονα και τα μακαρόνια έχουν κοινή ρίζα με τον «μακαρίτη», αλλά και τις λέξεις «μακάρι» και «μακάριος» που χρησιμοποιούμε πολύ συχνά σήμερα. Γιατί όλα αυτά προέρχονται από την αρχαιοελληνική «μακαρία», αυτόν τον άρτο στη μνήμη του νεκρού!

Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς η μακαρία περιλούστηκε με σιρόπι μελιού για να γίνει το σημερινό μελομακάρονο. Ίσως να υπήρχε πάντα ως συνοδευτικό αλλά να μην αναφερόταν....  

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ

Ετικέτες ,

22 Νοεμβρίου 2020

Ένα ποίημα για την Λάγκα

ΟΝΕΙΡΕΜΕΝΟ ΜΟΥ ΧΩΡΙΟ-ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ

 Λάγκα μου

Χωριό μου, που δεν σε έζησα,

παρά μόνο στα όνειρά μου.

Χωριό μου, που σε γνώρισα

μέσα απ΄ τα μάτια της μαμάς μου. 

Τους ήχους σου, που άκουσα

απ΄ της αγάπης της τα λόγια

του αηδονιού κελάηδημα

του Γκιώνη μοιρολόγια...

Στην όμορφη βουνοπλαγιά 

το πατρικό το σπίτι 

εφτά παιδιά σε μια αγκαλιά.

Αγάπη, φτώχεια και χαρά!

Τραγούδια και καλή καρδιά!

Μια προσευχή..

και του πατέρα η ευχή!

Η ανατολή στο παραθύρι σου

και το φεγγάρι για καντήλι σου. 

Το αλώνι έξω στην αυλή 

και να τη η κυρά Βαγγελή,

του Παπαδημήτρη η εγγονή,

σαν πέρδικα, που περπατεί.

Στο θέρισμα πρώτη αυτή.

Πρώτη να μάσει την φακή.

Πρώτη να  πάει για κλαδί

και στον χορό ήταν πρώτη.

Με την "Ρούσσα" στο όργωμα.        

Με την "Ρούσσα"  στο αλώνι. 

Αλώνιζε τις θυμωνιές 

Κοσκίνιζε με δρεμόνι. 

Σεβόταν άνδρα ανύμπορο

τα έφιαχνε όλα μόνη!

Μοσχοβολούσε η γειτονιά

σαν φούρνιζε πίτες και ψωμιά.

Πέτουρα έπλαθε και τραχανά

να ΄χουν να τρώνε τα παιδιά..

και τσιγαρίδες  πάστωνε

να έχουν για χειμώνα

με βοηθό την Νόνα (Νουνά)

Κι έγνεθε κι έβαφε

και ύφαινε φουστοπούλες,

για να φοράν οι κόρες της

να ναι αρχοντοπούλες.

Κι είχαν κοτούλες στην αυλή

αρνάκια στο κατώι

Κι έρχονταν στην γειτονιά

τ άπόγιομα το σόϊ

Οι θειές και οι γειτόνισσες

κάθονταν στα πεζούλια

και τραγουδούσανε οι νιές

και στήναν γλέντι  και χαρές.

Χαμόγελα στα χείλη,

ώσπου να΄ ρθει το δείλι

Και λίγο πιο κάτω από κει

δίπλα στο ποταμάκι

πάλι η κυρά Βαγγελή,

τριανταφυλλιά π΄ ανθοβολεί

σκάλιζε το κηπάκι.

Να λάμπει ο ήλιος, να ΄ναι φως

και να ΄ναι τέτοια ομορφιά,

όλου του κόσμου η χαρά,

μέσα στην καρδιά σου..

Και συ μανούλα μου Μαρία γλυκιά

αγριολούλουδο, μικρό πουλάκι, 

άνθη να βάζεις  στα μαλλιά

φύλλα, λουλούδια και κλαδιά 

και να χορεύεις με φωνές

στης μάνας σου τις αγκαλιές.

Να τραγουδάς της Λάγκας 

τα τραγοούδια.. 

Να κλέβει ο άνεμος από αυτά,

ήχους, νότες,  γέλια και χαρά,

Να κλέβει βελάσματα απ΄ τ΄αρνιά,

κουδούνισμα προβάτων.

Των λουλουδιών την ομορφιά

των ανθισμένων βάτων.

Των αηδονιών την μελωδία

της εκκλησιάς την θεία ψαλμωδία.

Της βρύσης να κλέβει το κελάρισμα,

του ρυακιού την φλύαρη μουρμούρα, 

την γεύση που έχουν της μουριάς

τα άγρια τα μούρα.

Να κλέβει απ΄ τα αγριολούλουδα 

και από τις Πασχαλιές

κι απ΄ όλες τις ώρες τις καλές

χρώματα και αρώματα 

και όλες τις ευωδιές

και να στα φέρνει, όλα αυτά, 

στον ουρανό, όπου να ΄σαι..

την Λάγκα, που αγάπησες

πάντα να την θυμάσαι..

Να σου φέρνει το αεράκι, λες,  

δροσιά και θύμισες παλιές..

Και να σου φτάνουνε 

σαν μουσικές..

οι αγαπημένες σου φωνές.     

Ό,τι αγάπησες και θες

μανούλα μου θυμήσου..

και με την Λάγκα στην καρδιά

μανούλα μου κοιμήσου..!

Υ.Γ. Πολλά φιλιά... σαν πουλιά

        και αγκαλιές σαν ανθισμένες μυγδαλιές!

-----------------------

"Ρούσσα"=το όνομα του αλόγου, που είχαν για γεωργικές 

                  εργασίες και το επίταξε ο Ελληνικός στρατός 1940

Θεοφανώ Π. Θεοχάρη 

22-11-2020



Ετικέτες , ,