Τα Όντρια στους Αρχαίους χρόνους

Τα Όντρια κατά την αρχαιότητα θα πρέπει να έπαιξαν κάποιο ρόλο στις μετακινήσεις και τις συγκρούσεις των φυλών.

Τα διάφορα ευρήματα σε πολύ κοντινές περιοχές πιστοποιούν ότι χαμηλότερα υπήρχαν διάσπαρτοι κτηνοτροφικοί μικροοικισμοί και κώμες. Οι άπειρες αγνύθες -σε σχήμα πυραμίδας από ψημένο πηλό, όπως το κεραμίδι- που τέντωναν το στημόνι στον αργαλειό, δείχνουν, πως ο αυλός των ποιμένων δε σίγησε εδώ πάνω από τα πολύ παλιά χρόνια ίσαμε σήμερα.



  Παράλληλα δεν πρέπει να τα αγνόησε και ο θεός του πολέμου, γιατί αποτελούν φυσικές θέσεις, αξιόλογες για οχυρώσεις και γιατί με τις στρατηγικές διαβάσεις μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των πολεμικών γεγονότων.

Μια χάλκινη αιχμή δόρατος που βρήκαμε χαμηλά, στα ανατολικά αντερίσματα της Όρλιας, δεν εόναι το μόνο πολεμικό είδος που βρέθηκε στην περιοχή. Το τείχος της ακροπόλεως στο ύψωμα «Δραγασιά» -απόληξη των Οντρίων σ΄απόσταση μισής ντουφεκιάς τόπο -είναι απόδειξη πως οι ιστορικοί χρόνοι γυμνοπόδαροι από τις τραχιές κορφές της Ορεστίδας. Τα ξίφη που ανακαλύφτηκαν στη θέση Τσέρος του Πολυκαστάνου, δείχνουν πως οι ορεινές διαβάσεις της περιοχής οπωσδήποτε φυλάγονταν.



 Αυτά και άλλα πολλά αποτελούν ασφαλώς ιστορικά τεκμήρια. Ίσως μάλιστα το μέλλον αποδείξει πως η οχύρωση της Δραγασιάς δεν είναι η μόνη. Μερικές ενδείξεις μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία για έρευνα και να αποκαλύψουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας στον ορεινό όγκο των Οντρίων. Και μιλώντας για ενδείξεις δεν εννοούμε τους διάσπαρτους σωρούς από πέτρες στα πετροχώραφα του βουνού, που εύκολα μπορούν να εξάψουν τον ευφάνταστο περαστικό, αλλά αποκλειστικά και μόνο τρία σημεία-περάσματα στα Μικρά Όντρια.



  Το πρώτο πέρασμα είναι η απότομη Σκάλα πάνω από τον Βράχο, που στο ψηλότερο σημείο φράζονταν φαίνεται από τείχος.

  Το δεύτερο πέρασμα βρίσκεται στη δυτική άκρη του βουνού, στη θέση «Ούσι» απ όπου αρχίζει η χαράδρα που χωρίζει τα Μικρά απ τα Μεγάλα Όντρια. Όλα πείθουν ότι το άκρο αυτό του βουνού (όχι σ όλο το μήκος του, αλλά μόνο όσο ανήκει στα Μικρά 'Οντρια) ήταν τειχισμένο, γιατί οι πολλοί λιθοσωροί και τα όστρακα ανάμεσα στις πέτρες δεν δικαιολογούν άλλη υπόθεση, παρά πως ένα τείχος σε μήκος μερικών δεκάδων μέτρων καθιστούσε κι από αυτή  τη μεριά απροσπέλαστα τα Μικρά 'Οντρια.

  Τρίτο τείχος πιθανό να υπήρχε σε κοντινή τοποθεσία βόρεια του Κεφαλόβρυσου (μπαίνοντας στα Μικρά Όντρια, μόλις μετά το ρέμα) όπου υπάρχουν ίχνη λιθοδομής (ξερολιθιά) με διαστάσεις 25Χ2 μ. περίπου.



  Με τα παραπάνω στοιχεία καταλαβαίνει κανείς πως τα Μικρά Όντρια ήταν ένας χώρος καταφυγής, ένα είδος ακροπόλεως του Ελληνικού βορρά.



  Αλλά και όπως και νάχουν τα πράγματα για όποιον ανεβαίνει τη Σκάλα, ένα παλιό θραυσμένο κεραμικό, μερικές πέτρες από λιθοδομή, ένα παλαιοζωικό κοχύλι, είναι ένας στοχασμός και μια συγκίνηση, κραδασμοί απαραίτητοι να κρατηθούμε με καρδιά κοντά στον τόπο που μας λίκνισε... στις γενέθλιες ακροτοπιές μας!



Από το βιβλίο «ΤΑ ΟΝΤΡΙΑ το βουνό μας»

του Άρη Σωτ. Μπακαΐμη